مرور کوتاهی برروند اسلامگرایی در ترکیه :


مرور کوتاهی برروند اسلامگرائی در ترکیه

ونقش مرحوم پروفیسور نجم الدین اربکان در این روند :

=============================

طوریکه میدانید پس از تاسیس جمهوری ترکیه در سال 1923 و احیای موج اسلامگرائی مجدد ‌در ترکیه در فضایی کاملا ضد اسلامی آنروز و در دوران جنگ سرد و جهان دو قطبی نشان دهنده عظمت نقشی است که مرحوم نجم الدین اربکان صدر اعظم اسبق ترکیه پس از تاسیس جمهوری ترکیه در رویکرد داخلی و خارجی این کشور ایجاد و بازی کرده است.

چه بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی که از نظر اربکان واسلامگرایان دلیل آن توطئه اى غربى ها بوده که برخى ترک‌هاى غرب‌زده نیز به آن کمک کرده که تشکیل جمهوری ترکیه در سال 1923،به رهبری مصطفی کمال اتاترک نتیجه ملموس آن بوده است ,و طرفداران مصطفی کمال وبتعبیر دیگر (کمالیست‌ها ) بعد از پیروزی وتشکیل نظام جدید در ترکیه هجمات شدیدی را علیه اسلام و اسلام‌گرایی شروع کرده بودند و اجرای بسیاری از شعائر اسلامی‌ را نظیر حجاب، اذان، برگزاری کلاس‌های قرآن .لغو شریعت وجایگزین قوانین وضعی بجای قوانین شرعی وغیره همه شامل این عملکرد شان بوده است چنانچه در فاصله سال‌های 1923 تا 1970 لائیک‌ها و سکولاریست ها ( کمالیست‌ها ) هر آن چه برای از بین بردن اسلام‌گرایی در توان داشتند به کار بردند و ازهیچ چیزی دریغ نکردند .

در این مقطع تاریخی ترکیه مورد هجومات اردوگاه کاپیتالیسم از یک‌سو و اردوگاه سوسیالیسم و نیروهای چپ‌گرا از سوی دیگری نیز بوده است ، نجم الدین اربکان در 24 ژنوری 1970 حزب نظام ملی را تاسیس کرد که اولین حزب اسلام‌گرای ترکیه بعد از تاسیس جمهوری ترکیه بحساب میرود فعالیت این حزب حدود یک سال بیشتر طول نکشید و در اپریل 1971 با مداخله نظامیان منحل شد. اما اربکان با همان کادر که داشت بلافاصله حزب سلامت ملی را در سال 1972 تاسیس کرد.

حزب سلامت ملی در انتخابات عمومی‌ سال 1973 با کسب 12 درصد آرا 48 نماینده به پارلمان فرستاد و احزاب لائیک وسکولار ناگزیر به ائتلاف با حزب سلامت ملی و اعطای پست معاون نخست وزیری به اربکان شدند. مواضع اربکان در جریان حمله ترکیه به قبرس در سال 1974 به خوبی نشان داد که وی بیشتر از منتقدان لائیک‌اش در کنار آرمان‌های اسلامی، به آرمان‌های ملی ترکیه نیز صادق است.

روند سیاسی این مقطع زمانی با کودتای 12 سپتامبر 1980 به رهبری ژنرال کنعان اورن متوقف شد، و حزب سلامت ملی منحل، اربکان به ده ماه زندان محکوم و برای ده سال از فعالیت سیاسی نیز منع شد.

اربکان در دوران ممنوعیت فعالیت سیاسیش نیز به صورت غیرمستقیم در سال 1983 حزب رفاه را تاسیس کرد و پس از همه پرسی سال 1987 و پایان نسبی اختناق باز رهبری این حزب را به عهده گرفت. علی‌رغم تلاش‌های گسترده مخالفین

حزب رفاه با طرح شعارهای اسلام‌گرایانه زیرنام اندیشه های ملی در انتخابات عمومی ‌سال 1995 با کسب حدود 22 درصد آرا و اختصاص 158 کرسی پارلمان به عنوان اولین حزب به پارلمان ترکیه راه یافت.

با این پیروزی بی‌سابقه اربکان توانست با ائتلاف با حزب راه راست ( عدالت پارتی) به رهبری تانسو چیلر دولت ائتلافی را تشکل و سمت نخست وزیری را بدست آورد و بدین ترتیب مرحله جدیدی در بیداری اسلامی‌ در ترکیه و رویکرد جدیدی با معماری اربکان در سیاست داخلی و خارجی ترکیه شروع شد. اربکان در دوره کوتاه نخست وزیری خودش به اقدامات جدی در راستای تز اسلام مزج بامفاهیم وبعد سیاسی و مشارکت جهان اسلام در اداره نظام بین المللی دست به ابتکارات نیز زد.

اربکان در همان وقت در مصاحبه با شرق الاوسط درباره ابتکار تاسیس اتحادیه هشت کشور اسلامى D8 متشکل از ترکیه، پاکستان، اندونزى، مصر، نیجریه، مالزى، بنگلادش و ایران چنین گفته بود: هدف ما تغییر آرایش نظام بین المللى خواهد بود که قدرت‌هایى بزرگ حالا بر آن مسلط اند که در میانشان حتى یک کشور اسلامى هم وجود ندارد . از نظر پروفیسور نجم الدین اربکان

تأسیس اتحادیه 8 کشور اسلامى، آغاز پایه ریزى مشارکت اعمال نظر جهان اسلام در امور بین المللى براى داشتن جامعه جهانى عادلانه‌تری را احتوا میکرد .به همین دلیل این اقدام به مذاق بسیارى از قدرت‌هاى جهانى خوش نیامد. در واقع پرفسور اربکان به عنوان منادی بازگشت به خویشتن در بعد از تاسیس جمهوری ترکیه نقش بی‌بدیلی در بیداری اسلامی ‌و تقویت اسلام بمفهوم سیاسی آن در این کشور ایفاء کرد و توانست آن را در سال 1996 وارد سیاست خارجی ترکیه نیز بگرداند

اگرچه با کودتای سفید سال 1997 اربکان مجبور به استعفاء شد، ولی نهالی که وی کاشته بود در سال 2002 با پیروزی چشمگیر حزب عدالت و توسعه ثمر داد. نسل امروز اسلام‌گرایان ترکیه در حقیقت میراثی است که اربکان از خوددر ترکیه برجای گذاشته است. رویکرد نگاه به شرق، حمایت از مردم فلسطین از بین بردن ممنوعیت‌های ضداسلامی، گسترش مناسبات با کشورهای همسایه مجموع رویکردهایی هستند که اربکان در حیاتش آنها را دنبال می‌کرد و همین رویکرد با فراز و نشیب‌های توسط حکومت رجب طیب اردوغان نیز دنبال می‌شود. وباالاخیره پروفیسور نجم الدین اربکان ماننده هر انسان دیگری

در هشتم ماه حوت ۱۳۸۹ هجری شمسی و در سن 85 سالگی در انقره پایتخت ترکیه درگذشت، ومیراث معنوی او به اخلافش (حزب عدالت وتوسعه )ورهبر موفق وفرزانه آن رئیس جمهور جدید ترکیه آقای رجب طیب اردغان بطور امانت باقی مانده است تا او ادامه دهنده این راه باشد والسلام

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد