کنفرانس توکیو ومشکل فساد اداری در افغانستان:

طوریکه میدانید در کنار مشکلات دیگری که دامنگیر افغانستان است یکی هم از بزرگترین مشکلات مشکل فساد اداری در این کشور است که به اساس آمار های ارائه شده از جانب پوهشگران افغانستان از جمله کشور های است که فساد اداری در آن به اوج خود رسیده ودر این کشوربیداد میکند.فساد در عرصه مالی واقتصادی – غصب وتصاحب اراضی دولتی واوقاف اختلاس ورشوه گیری معاشات غیر متوازن در میان کار کنان دولتی وخصوصی طوریکه یک شخص حقوق ماهوارش مصرف نان خشک اورا پوره نمیکند ودیگری ماهوار چندین برابر او حقوق ومعاش ماهیانه میگیرد تاجائیکه گفته میشود معافیت دراین کشور به یک فرهنگ تبدیل گردیده است وقانون درکشور تطبیق نمیشود ویا کمتر تطبیق میشود که از جمله در اینجا میتوان به موارد زیر بطور خلاصه اشاره نمود :

فساد های بزرگ در عقد قرارداد های کلان که خارجی ها نیز در آنها دخیل اند خویش خوری ها –سمت گرائی ها وغیره چنانچه می توان گفت: بحدی دامنه فساد در افغانستان گسترش یافته که متاسفانه در تمام ابعاد زندگی جامعه افغانستان ریشه دوانیده وگسترش پیدا کرده که از این ناحیه صدمات جبران ناپذیری بر پیکر این کشور وارد ساخته. ومشکلات معادل مشکل تروریزم ایجاد کرده است زیرا تروریست ها از بیرون به افغانستان حمله میکنند وکشور را خراب وفرزندانش را میکشند واز این طریق میخواهند بین مردم ودولت بیشتر فاصله ایجاد کنند ولی مفسدین مالی واداری از درون کشور را خراب کرده وسبب مایوسیت ودوری مردم ازدولت میگردند وهمچنین مانع کمک های جهانی به افغانستان میگردند زیرا دنیا بکشوریکه در آن فساد به اوج خود رسیده باشد دیگر کمک نمیکند.زیرا دنیا نمیخواهد کمک های آنها بجیب اشخاص وافرادی به افتد که نه به نفع مردم وکشور افغانستان تمام شود ونه بتوانددردی را دواکند.

 بطور مثال چند نمونه از فساد اداری را در اینجا یاد آوری میکنیم تا ذهن نشین همه گردد

1 - قضیه کابل بانک که از آن میلیون ها دالر سرقت وسوء استفاده صورت گرفت وهنوز پول آن باز گردانده نشده است 2  موضوع پشتنی تجارتی بانک که قضیه آن تاهنوز فقط بمقامات قضائی کشور ارجاع گردیده وبس 3 عدم تحویل دهی مالیه شرکت های مخابراتی در حالیکه روزانه پول های زیادی را از مردم بعنوان مصرف تلفون میگیرند 4 عدم پرداخت اجاره زمین های دولتی 5 عدم پرداخت تضمینات دولتی که ضمانت کرده اند 6 مشکل محصول گمرکی اموال ایساف که از بندر های کشور بداخل وارد میگردند وزیر نام معافیت از گمرک از آنها سوء استفاده صورت میگیرد ومحصول گمرکی به دولت پرداخت نمیگردد وتحت این نام سو ءاستفاده صورت میگیردد 7 قرارداد های بزرگ تحت نام باز سازی واکمالاتی که بدون کدام نظارت عقد میگردد که نمونه آنها ساخت وساز سرک های شهری وحلقوی وقرارداد های لوجستیکی با مراکز دولتی وموسسات خارجی  در کشور است.

 8 غصب اراضی دولتی واوقاف در مر کز وولایات .9 عدم پرداخت قرضه های دولتی بوقت وزمانش وده ها وصدها موضوعات دیگر را میتوان یاد کرد.

 گر چه تاحالا میگویند: اقدامات جهت جلو گیری از فساد اداری از جانب دولت صورت گرفته ولی این اقدامات کافی نبوده ونتیجه چشمگیری همراه نداشته است چنانچه در حال حاضر تقریبا چندین اداره در چوکات رسمی دولت در ارتباط به مبارزه علیه فساد اداری کار میکنند که این مراکز بجای نتائیج مثبت بعضا باعث تشتت وپراکندگی بیشتر گردیده وسبب مصارف زیادتری برای دولت نیز شده وکارائی چندانی هم تا حالا از خود نشان نداده اند وآخرین تشکیلاتی را که دولت بنام اداره عالی مبارزه علیه فساد اداری نام گذاشته در سال 1390 هجری خورشیدی از جانب رئیس جمهور کشور منظور گردیده که این اداره ادعا دارد تا حالا کار های موثری را در عرصه مبارزه علیه فساد انجام داده ویادر حال انجام است . از جمله کار کرد های خود دستگیری تعداد از رشوت گیرندگان وتکمیل دوسیه های عده از متهمین به فساد اداری وسپردن دوسیه های آنها بمراجع قضائی استرداد وجلوگیری ازفروش بعضی از اراضی دولت واوقاف وغیره را ادعا دارد. بهر صورت اگر هم فکری وهم آهنگی میان ادارات دولتی موجود می بود شاید در این مدت کار های موثر تر وبیشتری انجام شده میتوانست زیرا  بخوبی باید دانست که شرائط موجود  دیگر به افغانستان دوباره مساعد نخواهد شد چنانچه اگر افغانستان نتواند ازشرائیط موجود درست استفاده کند زمان را از دست خواهد داد وبنظر دنیا افغانستان هیچگاه از کشور های فقیر دیگر دنیا فرق نخواهد داشت که از امتیازات کمک های وافر جهانی بهره مند گردد افغانستان از بنگله دیش ویا تاجیکستان چه فرق دارد که سالانه بتواند میلیارد ها دالر از کمک های جامعه جهانی بهره مند گردد که در همین ارتباط روزی باوزیر ترانسپورت تاجیکستان که ساخت ومراقبت سرک ها در تاجیکستان مربوط به همین وزارت خانه است صحبت میکردم شکایت از موتر های لاری وبارکشی جانب افغانستان داشت که باتناژ بلند خلاف پرنسیب وموافقتنامه میان دو کشور بارگیری میکنند که باعث خرابی سرک ها وجاده ها داخل تاجیکستان میگردند او میگفت : جامعه جهانی جهت ساختن جاده ها طوریکه به افغانستان کمک میکند بما کمک نمیکند وما باید سرک ها وجاده های داخل تا جیکستان را از عوائید داخلی خود بسازیم که این گفته او یک حقیقت است وبیانگر این است که چانس طلائی وخوبی که به افغانستان مساعد گردیده باید افغانستان از ان خوب استفاده کند وفرصت را از دست ندهد  وجلو فساد اداری را هر طوریکه میشود باید بگیرد چه دنیا بکشوریکه به فساد آغشته باشد کمک نمیکند و در این عرصه در قدم اول می بایست هم آهنگی های لازم میان همه ادارات دولتی ایجاد گردد وانسانهای پاک وعدم آلوده به فساد استخدام گردند  ودر امر ریشه کن ساختن فساد دولت تصمیم قاطع وبموقع اتخاذ نماید وبسطح ملی دولت وملت دست به دست هم داده در امر ریشه کن سازی فساد اقدامات عملی انجام دهند  و دولت با بر نامه ریزی و پروگام های عملی به ملت آگاهی بیشتری دهد واز مردم بخصوص دانشمندان ودانشگاهیان ومحصلین معلمین ومتعلمین کمک بخواهد تا در امر ریشه کن سازی این پدیده شوم وآگاهی دادن بمردم دولت را کمک نمایند بخصوص بعد از کنفرانس توکیو که دولت به جامعه جهانی تعهد کرده است که جلو فساد را بگیرد وبطور شفاف عمل کند وریشه فساد را برکند در غیر آن صورت اگر دولت نتواند جلو فساد را بگیرد خدای نخواسته اگر تروریزم نتواند افغانستان را از پای در بیاورد فساد افغانستان را از پای در خواهد آورد که از خداوند(ج) میخواهیم ملت افغانستان را از شر فساد در امان داشته باشد

 باعرض احترام سید محمد خیر خواه