نقش ثبات افغانستان در ثبات کشورهای همسا یه ومنطقه
مردمانیکه در یک حوزه جغرافیائی زندگی میکنند وگذشت زمان آنها را بنام (همسایه) باهم پیوند داده که این پیوند بیشتر شبیه رابطه قومی وخانوادگی بوده که بخواست واراده خود آنها این مناسبات بمیان نیامده وتبدیل وتغییرآن هم از توان خود شان بیرون است. خوشا بحال آنهایکه در همسا یگی نیک برادری ودوستی باهم حیات بسر برده ودر جهان مملو از محبت وصمیمیت بدون کشمکش ومداخله در امور داخلی یگدیگر زندگی دارند ودر غم ها وشادی های خویش باهم شریک وهمنوا بوده ودر غم یگدیگر حزین ودر شادی یگدیگر شاد اند.
چه طبیعت همسایگی طوری است که زندگی همسایه ها را با یکدیگر مرتبط و گره زده است چنانچه اگر در محوطه خانه یکی از همسایه ها گلستانی از گلهای معطر تربیه شود بوی عطر آنها خانه همسایه های دیگر را نیز معطر میسازد وبر عکس اگر آب ها گندیده وکثیف در خندق محوطه خانه همسایه جمع شده باشد بوی بد آنها همسایه های دیگر را نیز میتواند نا راحت بسازد. واگر خدای نا خواسته خانه همسایه ای راآتش بگیرد خانه همسایه دیگر را نیز اقلا سیاه ودودی کرده میتواند ویا اگر یکی از همسایه ها در خانه خود سگهای آدم خار ویا حیوانات مضر و موزی را تربیه ونگهداری نماید اطفال همسایه های دیگر نیز در امان بوده نمیتوانند که اینها نمونه های از روابط نزدیک وتنگا تنگ همسایه ها با یگدیگر است.
.بهر صورت تجربه جامعه شناسی بما نشان میدهد: که مفهوم همسایه شامل مجموع مردمانی بوده که در طول تاریخ در یک حوزه جغرافیائی که بقطعات خرد وکوچکی بنام کشورها تقسیم شده زندگی میکنند و از گذشته ها تا حال با یگدیگر روابط عمیق دینی فرهنگی تاریخی خویشاوندی قومی ونژادی وغیره دارند وبطول قرن ها توانستند بعنوان همسایه باهم زندگی نمایند وتلخی وشیرینی های زندگی وروزگار رادر کنار هم به چشند و چه بسا بر خلاف اراده وخواست خود بوسیله دیگران بعضا وادار بتجاوز بخانه همسایه های خود نیز گردیدند وحتی بعضا زمامداران شان نخواستند تا با همسایه های خود باخوشی وراحتی زندگی کنند وبا یگدیگر مراودات نیکی داشته باشند.
بلکه بر عکس سعی کردند تا آنها را از یگدیگر هر چه بیشتر دور نگهدارند که همه اینها نمونه ای از تحولات تاریخی است که در زندگی همسایه ها ممکن رونما گردیده باشد.
که در این میان کشور ما افغانستان باهمسایگان خود دارای تاریخ پر نشیب وفرازی بوده وطعم تلخ وسختی روزگاررا همیشه چشیده است.
وخا طرات نیک وبد - تلخ وشیرینی را از همسایه های خود نیزدر طول همین تاریخ دارد چه آنهایکه در زمان سختی ها ومصیبت ها دست شان را گرفته وبه یاری وکمک شان شتافته اند وچه آنهایکه از وضعیت مصیبت بار آنها سوء استفاده وبهره برداری کرده وهمیشه از انگشت افگار شان گرفته وفشار دادند همه این حوادث را بخاطرات خود محفوظ وثبت دارند.
چنانچه از اواخر قرن بیستم تا اوائیل قرن بیست ویکم مدت سه دهه است که افغانستان در جنگ ها ی مختلف وخانمان سوزی در منطقه میان همسایه های خود می سوزد شهر ها وآبادی هایش ویران وفرزندانش بخاک وخون کشیده میشود وهنوزهم نسبت بعوامل مختلفی نتوانسته بصلح پا یداری دست یابد. ویکی از جمله این عوامل البته مداخلات است که از جانب بیرون بخصوص همسایگان در این کشور صورت میگیرد.
که اگر همسایگان ما صمیمانه جهت ایجاد صلح وتامین امنیت با افغانستان کمک ویاری میکردند تا افغانستان میتوانست بصلح دائمی وپا یداری برسد ( که ان شاء الله خواهد رسید) اثرات مثبت صلح وثبات را کشورهای منطقه وهمسایه بصورت محسوس ومثبتی میتوانستیند به بینیند. واگر خدای ناخواسته بی ثباتی وجنگ در افغانستان همچنان ادامه پیداکند اثرات منفی جنگ در کشورهای همسایه ومنطقه بی تاثیر نخواهد بود. که بارز ترین وروشن ترین اثرات مثبت صلح وثبات در افغانستان برای همسایگانش باز گشت میلیون ها مهاجر از این کشورها به افغانستان ورونق تجارت میان افغانستان واین کشورها وانتقال انرژی برق وگاز از کشورهای همسایه شمالی بکشورهای همسایه های جنوبی وغربی افغانستان از جمله پاکستان وهند وایران خواهد بود وسبب افزایش واردات وصادرات به افغانستان واز افغانستان به این کشورها ورونق ترانسپورت وترانزیت زمینی میان همه آنها وامتداد ووصل خط آهن وپیوست شدن کشورهای همسایه جنوبی وغربی افغانستان از طریق راه زمینی بکشورهای آسیای میانه وکشور های آسیای میانه به این کشورها واز طریق آنها بکشورهای شرق میانه وکشورهای عربی وترکیه وجنوب آسیا را در بر میگیرد. که همه اینها باعث رونق اقتصادی کشور های همسایه ما خواهد گردید.
که اگر یک محاسبه سطحی انجام دهیم خواهیم دید که با وجود نا امنی های موجود بازهم سطح صادرات کشورهای همسایه به افغانستان چند صد برابر نسبت بگذشته افزایش داشته وبازارهای افغانستان مملو از محصولات کشورهای همسایه است.که اکر صلح پایدار وثبات دائمی در افغانستان تامین گردد از نظر اقتصادی منفعت های خوبی اقتصادی نصیب همسایه های ما خواهد شد چه افغانستان ازنظر موقعیت جغرافیائی که دارد میتواند راه وصل آسیای میانه به جنوب غرب آسیا وشرق میانه بحساب رود وامروز دیگر بهمه روشن گردیده که راه زمینی طبعی وارزان برای آسیای میانه به کشورهای جنوب غرب آسیا چون هند وپاکستان وکشورهای شرق میانه چون ترکیه ایران وکشورهای عربی از طریق افغانستان وکشورهای همسایه آن ممکن ومیسر است واگر کشورهای همسایه شمالی ما چون تاجیکستان ازبکستان وترکمنستان خواسته باشند انرژی طبعی گاز وبرق آبی تولید شده و ارزان خود را ببازارهای منطقه وجهان عرضه کنند ارزانترین وطبعیترین راه برای نیل به این هدف افغانستان خواهد بود موقعیت ترانزیتی وترانسپورت زمینی که افغانستان در منطقه بین آسیای مرکزی وآسیای جنوبی وشرق میانه دارد از نظر هیچ کار شناس وصاحب نظری پوشیده نیست که از این جهت میتوان گفت: صلح وثبات در افغانستان نه تنها برای افغانستان اهمیت دارد بلکه باموقعیت که افغانستان صاحب است میتواند کلید صلح وثبات وسبب رونق اقتصادی در منطقه وحتی در جهان باشد که این واقعیت را جهان وکشورهای منطقه وهمسایه ما همه بخوبی میدانند پس چه بهتر که از موقعیت که ایجاد شده حد اعظم استفاده صورت گیرد تا حوزه جغرافیائی ما بشکوفائی لازم اقتصادی وامنیتی خود برسد.
تهیه کننده سید محمد خیرخواه
